fot. pow.

W tym roku przypada 75. rocznica śmierci wieloletniego proboszcza nakielskiej fary oraz #pierwszego proboszcza parafii pw. św. Stanisława w Nakle, zamęczonego w KL Dachau. Znakomity kaznodzieja zapisał się także jako aktywny działacz społeczny i badacz dziejów Krajny oraz Nakła.

Ksiądz Ignacy Geppert urodził się 20 stycznia 1884 r. we wsi Padniewo koło Mogilna. Studia filozficzno-teologiczne odbył w Poznaniu i Gnieźnie, studiował także historię we Wrocławiu. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 stycznia 1911 r. Pełnił posługę w kilku miejscowościach: Parchanie (15.02.1911 – 19.03.1911), Ostrowo n/Gopłem (20.03.1911 – 30.09.1911), Strzelno (01.10.1911 – 28.02.1912), Ostrów n/Gopłem (1.03.1912 – 30.06.1912), Inowrocław (1.07.1912 – 30.11.1915), Pakość (01.12.1915 - ). Już wtedy dał się poznać jako dobry kapłan, ale także społecznik i naukowiec. Był opiekunem ruchu skautów w Inowrocławiu. W Pakości prowadził biuro pomocy prawnej oraz badał dzieje Kościoła Katolickiego i zajmował się innymi naukami. W czasie wojny polsko–rosyjskiej (1919-21 r.) był kapelanem Wojska Polskiego w randze majora.

Zasłużony nakielanin

Z Nakłem nad Notecią związany od maja 1921 r. Szybko zyskał uznanie jako dobry kapłan i zaradny proboszcz. Rozpoczął od remontu kościoła, który podupadł podczas wojny (w efekcie zostały: oczyszczony i naprawiony dach, odnowione stacje drogi krzyżowej z 1846 r.) Rozbudował farę (planowanie od 1922 r, prace od 1923 do 1928 r., gdy rozliczono koszty). Jednowieżowy kościół klasycystyczny stał się trójnawową bazyliką neobarokowo-klasycystyczną. W kolejnych latach modernizował wnętrze. Podczas wizyty w 1925 r. kardynał Dalbor podjął decyzję i utworzył 22 lipca 1925 r. parafię pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Ks. Geppert administrował obiema parafiami. 30 września 1928 r. został Konsulatorem Archidiecezji Gnieźnieńskiej. Wielkim wydarzeniem w Nakle był XVIII Zjazd Katolicki archidiecezji gnieźnieńskiej, w którym udział wzięło ok. 20 tys. osób i 100 duchownych. Przy parafii działały organizacje katolickie, chór kościelny, Bractwo Matek Chrześcijańskich i Towarzystwo Robotników Polskich. Organizował pielgrzymki do różnych miejsc w Polsce.

Był także aktywnym działaczem społecznym. W 1921 r. stanął na czele komitetu pomocy biednym (pomoc finansowa i materialna – opał, mąka, mięso). W okresie kryzysu z przełomu lat 20. i 30-ych działał w Powiatowym Komitecie do Walki z Bezrobociem. Był radnym Rady Miejskiej w Nakle. Był prezesem PCK w Nakle oraz zastępcą prezesa Towarzystwa Pomocy Naukowej im. ks. K. Marcinkowskiego. Działał w Komitecie Towarzystwa Przyjaciół Gimnazjum, a z okazji 50-lecia gimnazjum nakielskiego w 1926 r. i przygotował pracę na temat historii Nakła i okolic pt. „Dzieje ziemi nakielskiej aż do pierwszego rozbioru Polski”.

Jako badacz historii wniósł ogromny wkład w utrwalenie dziejów Nakła i okolic. Był współzałożycielem i redagował „Przegląd Bydgoski" (1933-39), w którym ogłaszał artykuły o historii regionu. Na łamach „Głosu Krajny” ks. Ignacy Geppert opublikował wyniki swoich badań językowych nad krajeńskimi nazwami geograficznymi i nazwiskami. Wykazywał, iż nazwiska wielu mieszkańców regionu mają słowiański rodowód, ale zostały zniekształcone w wyniku germanizacji. Była autorem różnych publikacji. Napisał m.in.: Stronnictwo demokratyczno-narodowe w świetle nauki katolickiej; Żywot i czyny św. Wojciecha; homilie Umarł i pogrzebion; Szkice z rozważań wielkopostnych. Współpracował także z „Nową Biblioteką Kaznodziejską", tłumaczył szkice hagiograficzne J. Joergensena In excelsis.

Najważniejsza pozycja to „Dzieje ziemi nakielskiej aż do pierwszego rozbioru Polski”, która ukazała się w ramach „Krajna i Nakło. Studia i rozprawy wydane z okazji 50-lecia Gimnazjum im. Bolesława Krzywoustego w Nakle”, Nakło 1926 r.

Zamęczony w KL Dachau

Po niemieckim najeździe na Polskę został aresztowany przez Niemców 15 września 1939 roku. Uwięziony w obozie przejściowym Albatros w Pile, przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Dachau (nr więźnia 21861). 26 września 1939 roku trafił do obozu koncentracyjnego KL Buchenwald, gdzie niewolniczo pracował w kamieniołomach. 8 grudnia 1940 roku z powrotem zawieziony do obozu koncentracyjnego KL Dachau, gdzie zginął podczas niewolniczej pracy. Zmarł 22 lipca 1942 r. (inne źródła podają datę 21 lipca).

KL Dachau był głównym obozem koncentracyjnym dla księży katolickich w czasie II wojny światowej: Niemcy więzili tam ok. 3000 kapłanów, w tym ok. 1800 polskich. Kapłanów zmuszano do niewolniczej pracy na tzw. „Plantagach”, czyli placach polowych, przy budowach, m.in. krematorium. W barakach więziennych panował głód, szczególnie w latach 1941-1942, zimą przejmujące zimno a latem nieznośny upał. Więźniowie zapadali na choroby, w szczególności gruźlicę. Na wielu przeprowadzano zbrodnicze „eksperymenty medyczne”. Ponad 750 polskich duchownych zostało przez Niemców zamordowanych.

Utrwalić pamięć

Ks. Ignacy Geppert był szanowanym kapłanem i zyskał szacunek nie tylko wiernych Kościoła Katolickiego. W 1990 r. samorządowe władze Nakła w uznaniu zasług nazwały jego imieniem jedną z ulic Nakła.

Z okazji 75. rocznicy męczeńskiej śmierci kapłana oraz zbliżającej się 100. rocznicy  wybuchu Powstania Wielkopolskiego 1918 – 1919 r., Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle przy wsparciu Gminy Nakło, wyda reprint książki o dziejach Nakła autorstwa ks. Ignacego Gepperta. W ten sposób chcemy uczcić pamięć o tej niezwykłej postaci oraz utrwalić jego dorobek naukowy. Jednocześnie zwracamy się z apelem do mieszkańców o udostępnienie wszelkich pamiątek związanych z działalnością ks. Gepperta.

Materiał: Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle

Powrót Drukuj

LOKALNY HIT

Bezpłatne kontrolowanie sprawności ustawienia świateł

Szkolenie z HACCP

59PLN

Aparat dla dzieci

99,00 złPLN

Zezwolenie na transport odpadów

od 2000PLN

Szkolenie okresowe dla pracodawców i osób kierujących pracownikami

159PLN

Zaproszenia

4,00 zł PLN

Szkolenie z pierwszej pomocy

49PLN

Przeglądy gaśnic

od 50PLN